Hamilelik süreci her aşamasında zorlu ve yaşam standartlarını etkileyen bir süreçtir. Ne yazık ki hamilelikte birçok yeni ve rahatsız edici sorunla karşılaşma olasılığı artar. Ayakların şişmesinden, mide bulantısına kadar birçok farklı sorunla baş etmek gerekir. Ağız ve diş sağlığı sorunları da hamilelikte ortaya çıkma olasılığı olan problemler arasındadır.
Ancak hamilelikteki diş sağlığı hakkında bilgi sahibi olmak, ileride bebek ve anne için oluşabilecek daha ciddi sorunların önlenmesine yardımcı olacak önemli bir unsurdur. Hamilelikte dikkat edilecek diş bakımı anne için olduğu kadar doğmamış bebeğin sağlığı açısından oldukça önemlidir. Çünkü bazı diş problemleri gelişmekte olan bebeği de etkileyebilir. Florür içerikli diş macunuyla günde iki defa diş fırçalamak yanı sıra diş hekiminizi periyodik ziyaret etmek hamilelik sırasında hem dişlerinizi hem de diş etlerinizi olabildiğince sağlıklı tutmanıza yardımcı olacaktır.
Hamilelik hormonları bazı kadınlarda diş eti problemlerine yol açabilir. Ortaya çıkabilecek diş eti problemleri arasında şunlar yer alır:
Diş Eti İltihabı (Diş Eti İltihabı): Genel olarak ikinci üç aylık süreçte ortaya çıkar. Diş etlerinin şişmesi, çoğunlukla fırçalama sırasında ve dişler arasında diş ipi kullanırken kanama gibi semptomlarla kendini gösterir.
Periodontal Hastalıklar: Dişi destekleyen yapıların (diş eti, bağ ve kemik) enfeksiyonudur. Tedavi edilmeyen diş eti iltihabından kaynaklanır ve diş kaybına neden olabilir
Gebelik Epulisi Veya Piyojenik Granülom: Diş etinde görülen ve kolayca kanayan kırmızı, yuvarlak büyümedir.
Hormonlardan kaynaklı diş eti sorunları oluştuğunda mutlaka diş hekimine görünmek gerekir. Bazı kadınlarda hamilelikten sonra da bu sorunlar devam edebilir. Bu açıdan hamilelik sonrasında da periyodik diş kontrolleri aksatılmamalıdır.
Hamilelikte diş sağlığı için bilmeniz gereken konuları da şu şekilde detaylandırabiliriz.
Mide bulantısı ve kusma hamilelik sürecinin bir parçasıdır. Ancak kusma esnasında atık gıdalar dişlere yapışabilir. Tekrar eden reflü yanında kusma da diş minesine zarar verebilir.
Kusma yaşıyorsanız şunları deneyebilirsiniz:
- Kustuktan hemen sonrasında dişlerinizi fırçalamaktan kaçınmalısınız. Dişler mide asidi ile kaplıyken, fırçalama hareketleri diş minesinin çizilmesine neden olabilir.
- Ağzınızı musluk suyuyla iyice çalkalayın. Sonrasında da florür içeren bir gargara ile çalkalamaya devam edin.
- Florürlü bir gargaranız yoksa parmağınıza florür içeren bir diş macunu damlatın ve dişlerinizin üzerine sürün. Sonrasında su ile iyice durulamalısınız.
- Kustuktan sonra dişinizi fırçalamak için bir saat beklemelisiniz.
Hamilelikte dişleri fırçalarken öğürme olabilir. Bu da diş fırçalama rutinini aksatabilir. Ancak hamilelikte dişleri fırçalamak oldukça önemlidir.
Öğürmeyi önlemeye yardımcı olacak bazı ipuçları:
- Yeni yürümeye başlayan çocuklar için yapılmış fırçalar gibi küçük ve yumuşak başlı diş fırçası kullanın.
- Fırçalarken acele etmeyin. Yavaş hareketlerle fırçalayın.
- Fırçalama sırasında gözlerinizi kapatmanız ve nefesinize odaklanmanız da size yardımcı olabilir.
- Müzik dinlemeyi deneyin.
- Diş macununun tadı öğürmenize neden oluyorsa başka bir markaya geçin ya da dişlerinizi suyla fırçalayın ve ardından da florür içeren bir gargara kullanın. Ancak sonrasında mümkün olan en kısa sürede florür içeren diş macunu ile fırçalamaya geri dönmelisiniz.
Hamilelikte olağandışı yiyecek istekleri olabilir. Şekerli şeyleri çok fazla tüketmek dişlere zarar verebilir. Diş çürümesi riskini artırabilecek yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Şeker ihtiyacı olduğundan bu ihtiyacı tatmin edecek ancak şeker oranı düşük yiyecekleri yemek en iyisidir. Tatlı isteği yüksek olursa taze meyve gibi sağlıklı gıdalara yönelmek yardımcı olacaktır. Şekerli atıştırmalıklar yedikten sonra ağzınızı florür içeren gargara ile çalkalayabilir ve sonrasında da dişlerinizi fırçalayabilirsiniz. Aşermeleriniz devam ederse, size daha hedefli koruma sağlayabilecek kalsiyum veya florür içeren önleyici tedaviler ve diğer ürünler hakkında diş hekiminizle konuşabilirsiniz.
Dişlerinizi ve kemiklerinizi korumak için kalsiyum alımını artırabilirsiniz. Bazı iyi kalsiyum kaynakları şunlardır:
- Süt, peynir, sade yoğurt veya şekersiz meyveli yoğurt
- Kalsiyum takviyeli soya, badem veya diğer süt türleri, diğer süt ürünleri tüketemiyorsanız (ilave şeker oranı düşük ürünleri tercih edin)
- Badem gibi bazı kuruyemiş türleri
D vitamini kalsiyumu vücudun kullanmasına yardımcı olur. D vitamininin iyi gıda kaynakları şunlardır:
- Somon, ringa balığı ve uskumru gibi yağlı balıklar (hamilelik sırasında hangi balık türlerini güvenle yiyebileceğinizi doktorunuzla görüşün)
- Yumurtalar
- D vitamini takviyeli süt (ve alternatifleri)
- Ekmekler ve tahıllar
Hamilelikte ve sonrasında diş sağlığına dikkat edilmesi hem sizin hem de bebeğiniz sağlığı açısından çok önemlidir. Aklınıza takılan sorular için diş hekiminize ve doktorunuza danışmaktan çekinmeyin. Unutulmamalıdır ki önceden alacağınız önlemler sonrasında karşılaşabileceğiniz istenmeyen sorunları önleyecektir.