Dişler için zararlı olan içecek ve yiyecekler, diş ve diş etlerini etkiler. Tüketilen besinlerin bir kısmı güçlü ve sağlıklı dişlere sahip olmayı desteklerken, bir kısmı da diş erozyonlarına, çürük ve ağız problemine sebep olabilir.
Gıda tüketiminin dişlere olan etkisini bilmek, diş hasarını minimuma indirger. Dişler için zararlı olan yiyecek ve içecekler uzak durulması gereken besin gruplarını kapsar.
Şeker grupları, karbonhidratları oluşturur. Vücuda alınan besinler, bakteriler tarafından aside dönüştürülür. Dışarıdan alınan asit ve besin içeriklerinde bulunan asitler, bakteriler ile reaksiyona girerek diş çürümelerine sebep olabilir.
Bu sebeple, en çok asit ve karbonhidrat içeren içecek ve gıdalardan uzak durulması gerekir.
Bilinçsizce tüketilen gıdalar, diş ve ağzınızda problemler oluşturduğu gibi vücudunuzu da olumsuz şekilde etkiler. Bu amaçla gıda yapılarını öğrenmek, ağız sağlığı ve vücut dengeniz için oldukça önemlidir.
Sofra Şekeri ve İlave Şeker Kullanımı
Şeker kullanımı, diş çürükleri için önemli bir risk faktörüdür. Süt ürünleri, meyve ve kuru meyvelerde bulunan şeker, içeriğinde barındırdığı mineral ve lifler sebebiyle sağlığınızı korur. Fakat tüketilen ilave şekerler, ağız sağlığınızın kötüleşmesine zemin hazırlar.
Günlük olarak kadınlarda şeker tüketimi yaklaşık 25 gram ( 5-6 çay kaşığı), erkeklerde şeker tüketimi ise 32 gram( 8-9 çay kaşığı) olarak sınırlandırılmalıdır. Aksi halde, diş dokunuza zarar veren iltihaplanma ve çürüklerle karşılaşılabilir. Oksidatif stres artmasıyla diş etleri büyük oranda zarar görür.
Beyaz Ekmek ve Nişastalı Besinler
Rafine karbonhidratlar ve nişastalı yiyecekler ağız ve diş sağlığını bozabilir. Beyaz pirinç ve beyaz ekmek, rafine karbonhidratlar grubundandır. Patates cipsi gibi paketli gıdalar ise yoğun oranda nişasta içerir. Bu yiyeceklerin sık tüketilmesi çürük risk oranını da arttırır.
Yapışkan ve Sert Besinler
Bazı yiyecek türleri, dolgu düşmesi ve diş kırıkları gibi sorunlara zemin hazırlar. Özellikle, sert şekerleme, kuru yemiş gibi gıdalar ciddi kırıklara sebep olabilir. Buz çiğneme gibi davranışlar ise çatlakları besleyerek daha büyük sorunlarla karşılaşılmasına neden olabilir. Yapışkan şekerleme ve karamel türü besinler ise dişlere yapışarak dolgu düşme riskini arttırır.
Asit İçeren Besinler
Portakal, mandalina, limon gibi turunçgiller, asit oranı bakımından zengindir. Bu besinlerin fazla tüketilmesi, diş mineleri ve diş erozyonlarına sebep olur. Turunçgiller grubundan besinleri tükettikten sonra su içerek diş sağlığınızı koruyabilirsiniz.
Kontrolsüz Acı Gıda Tüketimi
Acılı yiyecekler, diş ve diş eti üzerinde hassasiyet sorunlarına sebep olabilir. Diş pulpaları hassas hale gelip ağrı hissine yol açabilir.
Bazı içecek grupları ağız ve diş sağlığına zarar verebilir. Besin içeriğinde bulunan molekül oranları ve içeceklerin sıcaklık düzeyi, diş sağlığımız için önemlidir.
Alkollü İçecekler
Alkollü içeceklerde bulunan asit ve ilave şekerler, diş sağlığını olumsuz etkiler. Bunun yanı sıra, farenks, gırtlak kanseri, ağız kanseri gibi sorunları tetikleyen önemli risk faktörleri arasında gelirler.
Alkollü ürünler, ağız kuruluğu ve vücutta asit artımına sebep olabilir. Bu da ağız içi PH dengesinin bozulması ve dişlerin çürümesine sebep olur.
Kafeinli İçecekler
Doğal forma sahip çay ve kahve gibi içecekler, şekersiz tüketildiğinde sağlığı olumlu yönde etkiler. Fakat ilave şeker ve yüksek kullanım miktarı, ağız kuruluğu problemleri oluşturabilir. Ayrıca, dişlerde istenilmeyen leke oluşumlarına sebebiyet verir.
Asitli ve Şekerli İçecekler
Portakal ve limon suyu gibi asit içeren içecekler, diş mineral geçişlerini bozarak hızlı çürümeye sebep olur. Bunun yanı sıra, asitli içecekler ağızda zararlı bakterileri artırır.
Enerji içeceği ve kola gibi şekerli içecekler, ağız sağlığına zarar verdiği gibi insülin direnci, kardiyovasküler hastalıklar ve aşırı kilo alımı ile karşılaşılmasına neden olur.
Bazı kişiler diyet içeceklerin ağız sağlığını etkilemediğini düşünse de bu doğru bilinen yanlışlar arasında yerini alır. Örneğin, diyet kolanın normal kolaya oranla diş minesine daha çok zarar verdiği bilimsel olarak gözlemlenmiştir.
Şekerli ve asitli içecekler tüketildikten sonra dişlerinizin fırçalanması önerilmez. Bunun sebebi, aşınan diş minesinin hasarlara karşı savunmasız oluşudur.
Meyve Suyu ve Spor İçeceklerini Aşırı Tüketmek
Taze sıkılmış meyve suları, antioksidan ve vitamin deposudur. Fakat hazır meyve suları, yüksek oranda şeker barındırır. Bu nedenle, diş çürüklerini besleyen şekerli meyve sularından uzak durulmalıdır.
Enerji verme özelliğinden dolayı içlerinde yüksek şeker oranı bulunduran spor içecekleri, diş minesinde asit saldırıları oluşturur. Bu tür içecekleri kontrolsüz tüketirseniz, dişlerinizin daha hızlı çürümesine sebep olabilirsiniz.
Kahve ve Sigara Tüketimi
Fazla tüketilen kahve ve sigara, dişlerinizde renk değişimlerine sebep olur. Diş ve diş eti sağlığını büyük ölçüde etkileyen sigara, yalnızca ağız sağlığını etkilemekle kalmaz, bütün kanser türlerini de besleyerek ciddi sağlık sorunlarına davetiye çıkarır.
Diş Gıcırdatma
Genellikle, uyku ve stres problemlerinden kaynaklı diş gıcırdatma, ağız yapısına zarar vererek ağrıya yol açarlar. Geceleri şeffaf diş plağı kullanarak gündüz ise zararlı besinlerden kaçınarak ağrılardan kurtulabilirsiniz.
Yeme Bozuklukları
Bulumia hastalığı, yeme bozuklukları içerisinde yerini alır. Bulumia nevroz, sürekli kusmaya sebep olduğundan kusmuk içinde bulunan asit, dişleri aşındırır ve ağzın kötü kokmasına sebep olur.
Sık Atıştırma
Çok sık yemek yeme alışkanlığı, dişlerde gıda kalıntıları bırakır. Yeterli hijyenin sağlanmadığı durumlarda bu kalıntılar, zaman içerisinde bakteri oluşumlarına sebep olarak diş çürümelerini hızlandırır.
Biberon Kullanımı
Bebeklerde biberon kullanımı ilk 3 yılı aşmamalıdır. Aşılan durumlarda ortodonti sorunları yaşanılması mümkündür. Ayrıca, süt, mama ya da meyve suyunu özellikle, uyku saatlerinde biberon ile vermek, diş çürüklerine davetiye çıkarır.
Bebeğinizin biberonla uyumasını önlemeli ve içecek tüketimini, uyku saati öncesinde gerçekleştirmelisiniz.
Yukarıda saydığımız dişlere zarar veren içecek ve yiyecekler, zararlı alışkanlıklar dışında, diş ve diş etini besleyen besin gruplarını da bilmenizde fayda var.
Diz sağlığını olumsuz yönde etkileyen yiyecek ve içecekler olduğu gibi, olumlu olarak etkileyen besinlerde bulunur.
Süt ve Süt Ürünleri
Süt, peynir ve yoğurt diş ve diş eti sağlığını korur. Süt ve süt ürünleri yüksek miktarda fosfor, kalsiyum ve mineral değerleri barındırır. Bu besinler, diş minelerini kaplayarak koruma sağlar.
Sebze ve Meyveler
Yüksek oranda su içeren sebze ve meyveler, diş ve diş eti korumasına büyük yardımcı olurlar. Bu durumun sebebi, yüksek suyun şekeri seyreltmesidir. Bu besinler aynı zamanda, tükürük akışını artırarak diş çürümelerini önler.
Gevrek, sert, katı meyve ve sebzeler diş temizliğini etkiler. Dişler için faydalı olan sebzeler; brokoli, havuç, patates, kabak gibi türlerdir. Dişler için faydalı olan meyveler arasında ise armut, çilek, muz vardır.
İçecekler
Su ve bitki çayları, diş ve diş eti sağlığı için oldukça faydalıdır. Şekersiz kullanım koşulu ile güvenle tüketebilirsiniz. Bu içecekler antioksidan içermesi nedeniyle, ortodontik problemler yaşanmasını önler. Ayrıca, bakteri üremesini engelleyerek kötü kokan nefes problemleri mücadelesinde de destekçiniz olur.
Ortodontik Problemleri Önleyen Özel Gıdalar
Fındık, beyaz et ve kırmızı et çeşitleri diş sağlığı için oldukça faydalıdır. Süt ve süt ürünlerinde olduğu gibi diş minelerini kaplayarak korunmalarına yardımcı olur.
Soğan, güçlü bakteriyel kükürt bileşenlerini içerisinde bulundurur. Bilimsel araştırmalar, soğanın bakteri türlerinin üremesini önlediği ve yok ettiğini göstermiştir. Sağlıklı diş ve diş etlerine sahip olmak için taze ve çiğ soğanı menülerinizde bulundurabilirsiniz.
Ağız bakımını, vücut bütünlüğünüz için ihmal etmeyiniz!
Etkili Ağız Bakımı
Diş sağlığını korumak etkili ağız bakımı ile mümkündür. Öncelikli olarak dişler için zararlı olan içecek ve yiyecekler tüketiminden uzak durulmalıdır. Ayrıca düzenli diş fırçalama, ağız suyu ve diş ipi kullanımı sağlığınız için önemlidir.
Diş Fırçalama
Diş fırçalama, dişler üzerinde bulunan bakteri ve organizmaların temizlenmesini sağlar. Ağız içi pH dengesi kurarak diş ve diş eti problemlerini minimuma indirger. Günde en az 2 defa dişleri, ağız ile uyumlu bir diş fırçasıyla fırçalanması gerekir.
Diş İpi Kullanımı
Diş aralarında kalan kalıntılardan kurtulmanız için her gün düzenli olarak diş ipinin kullanılması büyük önem taşır.
Ağız Suyu Kullanımı
Diş ve diş etinde yuvalanan bakterilerin temizliğini sağlar.
Gargara diş fırçaladıktan sonra mı kullanılır konusu, en çok merak edilen konuların başında gelir. Sağlıklı ağız yapısına sahip olmak için ağız bakım sırası; diş fırçalamayı, diş ipi kullanmayı ve ağız suyu kullanımını takip eder.