Florür, birçok diş bakım ve temizlik ürününde bulunan doğal bir mineraldir. Diş sağlığını koruyan ve çürükleri önleyen bu mineral, uzun yıllardır kullanılır. Diş sağlığına olumlu etkilerde bulunan florürün kullanımı her geçen gün daha da yaygınlaşır. Ancak florürün yanlış kullanılmasının diş sağlığı için yararları yanı sıra zararlı yan etkileri de bulunur. Doğru kullanım florürün bu yan etkilerinin yalanmasını engelleyerek olumlu sonuçlarının ortaya çıkmasına yardımcı olur.
Florür, genel olarak yararlı etkileri ile bilinir. En bilinen etkileri arasında diş çürüklerinin önüne geçmesi yer alır. Diş minesinin güçlenmesini sağlayan florür sayesinde dişler asitlere karşı direnç kazanırken diş çürükleri de engellenir. Ayrıca mevcut çürüklerin daha da çoğalmasının önüne geçer. Florürün diş yüzeyi üzerinde de etkisi bulunur. Mine üzerinde koruyucu görev üstlenir. Bu sayede diş minesinin asit saldırılarından korunmasını sağlar.
Florürün bir diğer etkisi de minerallerin diş minesine yeniden kazandırılmasıdır. Asitlerin mineralleri uzaklaştırarak dişleri çürütme etkisi bulunur. Florür ise kaybedilen minerallerin geri kazanılmasını sağlar. Dişler güçlenir ve küçük çürükler iyileşirken aynı zamanda da minik lezyonları da ortadan kaldırır. Florür ağızda oluşabilecek zararlı bakterilerin çoğalmasının önüne geçer. Asit üremesini engeller ve diş minesinin olumsuz etkenlere karşı güçlenmesinde ve korunmasında rol oynar.
Birçok kişinin yaşadığı diş problemleri arasında hassasiyet yer alır. Hassasiyet özellikle sıcak ya da soğuk içecekleri tüketirken ortaya çıkar. Florür ise dişlerde hassasiyeti azaltıcı etkisiyle bilinir. Genel olarak birçok kişinin yaşadığı diş hassasiyeti, diş minesinin incelmesiyle de ortaya çıkar. Florür sayesinde diş minesi güçlenir ve bir tabaka oluşur. Bu sayede de dişler rahat hissederek, hassasiyet ortadan kalkar.
Florür kemik sağlığını korurken gelişmesine de yardımcı olur. Özellikle kadınlarda ortaya çıkan kemik erimesi tedavisinde kullanılır. Mineral yoğunluğunu arttırdığı için kemikler güç ve dayanıklılık kazanır. Ancak bu yararların ortaya çıkması açısından florürün doğru şekilde kullanılması oldukça önemlidir. Gereğinden fazla ve yanlış kullanılan florürün zararlı etkileri de bulunur.
Florürün en yaygın olarak karşılaşılan yan etkileri arasında “florozis” yer alır. Çocukluk döneminde aşırı florür alan bireylerin, diş minesinde beyaz lekeler oluşur. Estetik açıdan olumsuz değerlendirilen bu lekeler, sağlık açısından ciddi bir probleme neden olmaz. Fakat eğer vaka çok ağır ise diş minesi pürüzlü görünür ve lekeler kahverengiye dönüşür.
Aşırı florür alındığında toksik etkinin ortaya çıkması da kuvvetli bir ihtimaldir. Toksik doz alımı sonucu bulantı, sancı ve kusma gibi problemler meydana gelebilir. Nadir de olsa ölümle bile sonuçlanma ihtimali vardır. Bu nedenle de diş macunu ve ağız gargarası gibi ürünlerin çocukların ulaşamayacağı yerlerde saklanması gerekir. Çocuğun dişlerini fırçalarken de ebeveyn kontrolünde hareket etmek önemlidir.
Yapılan araştırmalara göre florürün tiroid fonksiyonuna da etki ettiği görülür. Florür, tiroid bezinin işlevlerine etki edebilir ve hipotiroidizm riskini artırabilir. Fakat bu durum günlük kullanımlarda nadir olarak ortaya çıkar. Yüksek dozlarda alım sonucu karşılaşılabilir.
Aşırı florür alımı sonucu kemik sağlığı olumsuz yönde etkilenebilir. Kemiklerde florür birikir ve osteofitozis ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlık ise kemiklerin sert ve kırılgan hale gelmesine yol açar. Fakat bu etkiler diş temizleme ürünlerinden ziyade içme sularından kaynaklı olma olasılığı oldukça yüksektir.
Florür kullanımında doz aşımından kaçınmak gerekir. Diş fırçalama yetişkinlerde günde 2 defa sabah – akşam olmak üzere yeterlidir. Çocuklar ise ebeveyn kontrolünde önerilen dozlarda macun kullanmalıdır. Diş macunu kesinlikle yutulmamalıdır. Düzenli olarak diş hekimine gitmek ve aşırı doz alımından kaçınmak da oldukça önemlidir.
Diş macunlarının dışında içme suyunda da florür kullanımına dikkat etmek gerekir. Dünya Sağlık Örgütü’nün talimatlarına göre florür miktarının litrede 0.7-1.2 miligram arasında olması önemlidir. Kullanılan sulardaki florür miktarı fazla ise farklı seçeneklere yönelmek gerekir.
Diş sağlığı için doğru diş fırçası kullanımı da son derece önemlidir. Konu hakkında ayrıntılı bilgiye Ağız Bakımı İçin Doğru Diş Fırçası Nasıl Seçilir? başlıklı blog yazımızdan ulaşabilirsiniz.